O d niedawna na rynku prawniczym pojawił się nowy zawód – prawnik IT. Jak wybrać odpowiednią kancelarię prawną dla branży IT? – obecnie takie pytanie zadaje sobie wielu szefów małych i średnich przedsiębiorstw, Dyrektorów IT w korporacjach, freelancerów, a także założycieli startupów. Wybór kancelarii, która będzie posiadała prawników IT wcale nie jest taki prosty mimo, że na rynku pojawia się wiele ofert takich usług, niestety kompetencje tych osób rozczarowują. Prawnicy od nowych technologii często oferują “kompleksowe prowadzenie firm informatycznych” oraz “efektywne doradztwo” – co jak wiemy tyle mówi potencjalnemu klientowi co nic. O zagadnieniach prawa IT opowie Ewelina Szydłowska – Prawnik IT założyciel Kancelarii IT, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego zajmującą się cyberbezpieczeństwem, cyfryzacją i etyką sztucznej inteligencji oraz Marek Kędziera – Dyrektor Generalny Foras IT, programista i specjalista od algorytmiki i cyberbezpieczeństwa.
Ewelina: Prawnik IT, to osoba która specjalizuje się i w prawie i szeroko rozumianej informatyce. To bardzo specyficzne połączenie kompetencji, wymagające wiedzy specjalistycznej z dziedziny informatyki. Prawnik IT to specjalista, któremu nie są obce umowy wdrożeniowe, agaile, dotyczące start-upów, tworzenia aplikacji mobilnych, regulaminów sklepów internetowych, czy IP Box itp.
Marek: Często kancelarie nie mają intuicji informatycznej, a do zagadnień podchodzą zbyt nazwijmy to „prawniczo”. Zaskakująco często kod źródłowy widzą tylko w filmach (jak wiadomo tam też nie ma to zbyt wiele wspólnego z rzeczywistością), a zrozumienie działania algorytmu graniczy z cudem – z taką kancelarią lepiej nie mieć nic wspólnego. Jeśli dana kancelaria nie zatrudnia informatyków, którzy są również istotnym wsparciem dla prawników, jest w mojej opinii niekompetentna. Wybór takiej kancelarii niestety skończy się to tylko potakiwaniem głowy, a zalecenia które uzyskasz będą znacznie ograniczały Twój biznes.
Marek: Problem bierze się z rozległej specyfiki zagadnień. Bardzo często spotykałem się z tym przypadkiem podczas wdrożeń RODO, niektórzy właściciele firm opowiadali że prawnicy gwarantowali im bezpieczeństwo danych nie wiedząc w jakiej formie i w jaki sposób owe dane były szyfrowane! Zalecali usuwać dane jeśli, jakaś osoba będzie chciała skorzystać z prawa do zapomnienia, nie biorąc po uwagę backupów systemu klienta gdzie te dane były. Większa część prawników IT to prawnicy, którzy mieli krótkie doświadczenie w korporacjach, gdzie zamawiali się wypełnianiem gotowego dla danego biznesu IT szablonu.
Nie bój się zadawać trudnych pytań prawnikowi nawet jeśli dostaniesz odpowiedź po „prawniczemu” i tego nie rozumiesz, czasami ta osoba sama nie wie co ma na myśli tylko chce brzmieć “mądrze”.
Ewelina: Przygotowanie do wdrożenia ISO 27001, wdrożenie RODO – już nie raz widziałam stosy dokumentów, które nie odpowiadają prawdziwej sytuacji w firmie. Umowy dotyczące stworzenia oprogramowania, które nie gwarantowały stronie np. konsultacji informatyczno-technicznych podczas wdrożenia oprogramowania w 800 osobowym przedsiębiorstwie. Wiele historii dotyczy nieuczciwych praktyk w umowach partnerskich czy umowach B2B z początkującymi informatykami zakładającymi jednoosobową działalność gospodarczą… klauzule dotyczące nieuczciwej konkurencji wręcz “rozpasły” się do takiej formy, która niemożliwa normalną pracę dla innych podmiotów poza jednym partnerem – co w praktyce może podważyć zasadność prowadzenia działalności gospodarczej.
Ewelina: W mojej pracy stawiam na zrozumienie stron. Zależy mi aby klient zrozumiał mechanizmy, aby miał wybór kilku zapisów umownych i mógł wybrać, zdając sobie sprawę z konsekwencji, które niosą klauzule na które się zgadza. W naszej Kancelarii mamy wypracowany model do każdego zlecenia. Od strony organizacyjnej np. Stworzenie umowy IT, zaczyna się od: zapytania ofertowego które trafia do biura obsługi klienta, następnie jest przekazywane jednemu z naszych prawników IT, każdy klient ma jedną osobę prowadzącą sprawy danego klienta, następnie umawiamy się na rozmowę (często telefoniczną), gdzie określamy priorytety dla umowy, na podstawie tych priorytetów przygotowujemy pierwszy draft umowy, następuje konsultacja z klientem, ewentualne zmiany. W ten sposób uzyskujemy umowę dostosowaną do potrzeb klienta.
Marek: Podstawowym celem jest rozumieć klienta już na etapie wstępnym. Kolejną ważną rzeczą jest dokładnie przeprowadzony audyt przedsiębiorstwa. Często tematy IT nie są łatwe, ale o każdej nawet najtrudniejszej złożoności opowiedz – musisz wiedzieć że prawnik rozumie Twój biznes na każdym szczeblu. Pamiętaj aby przed współpracą zapytać o czas reakcji na zgłoszenie spraw oraz w jaki sposób będziesz miał kontrole nad wykonanymi pracami.
Ewelina: Nie mam co do tego wątpliwości. Prawo zmienia się tak szybko, że ciężko “specjalizować” się zarówno w prawie karnym, rodzinnym i informatycznym. Dodatkowo postęp technologii jest równie szybki jak zmiany prawa. Uważam, że tylko codzienna praca w branży pozwala na wystarczająco szerokie horyzonty do dostarczenia właściwej usługi prawno-informatycznej. Ciekawym aspektem jest również udział Prawników IT w negocjacjach przed zawarciem umowy dotyczącej branży IT, proponujemy wtedy rozwiązania dogodne dla klienta dotyczące nie tylko aspektów stricte prawnych, ale również usługi informatycznej np. zabezpieczenie wdrożenia szkoleniem z metod wykorzystania oprogramowania, zastosowanie metodyki scrumowej do trudnych projektów IT, czy doradztwo w projektach wdrożeniowo-licencyjnych dotyczących ryzyk takiego przedsięwzięcia.
Marek: Ze swojej strony tylko dodam, że funkcjonuje to również w drugą stronę. Już na początku swojej drogi niektóre osoby w branży IT źle zaczynają. Umowy, które podpisują freelancerzy często ograniczają ich prawa, a dodatkowo zrzucają na nich odpowiedzialność. Obecnie nie wyobrażam sobie prosperującego biznesu bez symbiozy prawa i IT.