Przewodnik po umowach chmurowych
RODO VS COVID
11 stycznia 2021
O co chodzi z GDPR Compliance?
8 lutego 2021W dzisiejszej rzeczywistości codziennością jest korzystanie z usług chmurowych do przechowywania danych i korzystania z nich w dowolnej chwili, z dowolnego miejsca i urządzenia.
U żytkownikami chmur są zarówno duże podmioty gospodarcze jak i poszczególne osoby w celach prywatnych. Na rynku obecnych jest wielu dostawców oferujących takie usługi na różnych warunkach. Warto wiedzieć czym są umowy chmurowe i jakie warunki powinny spełniać.
Czym jest chmura?
Chmura, czyli cloud computing, jest przestrzenią w sieci pozwalającą na przechowywanie danych informatycznych. Umożliwia operowanie danymi przez połączenie internetowe. Wyodrębniamy chmury publiczne, prywatne oraz hybrydowe. Usługi chmurowe obok on premise i outsourcingu są jednym z głównych sposobów zarządzania danymi informatycznymi. W modelu chmurowym odbiorca ma dużo mniejszą kontrolę faktyczną i prawną. Przykładowo jeśli odbiorca nie dokona należnej opłaty w wyznaczonym terminie, dostawca może natychmiastowo odebrać mu dostęp do chmury, inaczej niż w przypadku on premise, gdy dane są na miejscu u odbiorcy. Korzystanie z usług chmurowych zaczynamy oczywiście od zawarcia umowy o usługi z wybranym dostawcą.
Umowa o usługi
W analizie umowy chmurowej niezbędne jest prawidłowe zakwalifikowanie jej do właściwego typu umowy prawa cywilnego. Idąc za wskazaniami unijnymi, najlepszym rozwiązaniem będzie stworzenie umowy w oparciu o przepisy dotyczące umów o świadczenie usług, ponieważ stosowanie przepisów regulujących umowy zlecenia w stosunku do umów chmurowych doprowadzi do namnożenia problemów interpretacyjnych. Polski system prawa generalnie nie zawiera normuje sytuacji prawnej usług chmurowych. Na dobrą sprawę istnieje tylko jeden przepis, który możemy stosować bezpośrednio - poza nim musimy zadowolić się stosowaniem przepisów odpowiednio (pośrednio). W związku z ubogim unormowaniem charakteru prawnego umów o usługi chmurowe za bazowe źródło musimy przyjąć inne kontrakty chmurowe, których lwia część (stety niestety) tworzona jest w ramach obcych systemów prawnych. Aczkolwiek kiedy już uporamy się z powyższymi niedogodnościami, okaże się, że ich analiza będzie odgrywać niebagatelną rolę w ocenie ryzyk prawnych dla konkretnej umowy. Niemniej mimo że jedną z podstawowych zasad prawa cywilnego jest zasada swobody umów, to niestety odbiorcy usług najczęściej nie mogą liczyć na lukratywne negocjacje warunków umowy, ponieważ usługodawcy zazwyczaj formują je we własnym zakresie i narzucają gotowe.
Prawa autorskie
W związku z nikłym unormowaniem prawnym umów chmurowych powstają wątpliwości co do tego, czy mają zastosowanie prawa autorskie. Warto podkreślić, że ta kwestia ma fundamentalnie znaczenie dla kreowania omawianego stosunku prawnego. Zgodnie z ustawą przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. W związku z tym rozwiązanie problemu znajdziemy, gdy ustalimy, czy w naszej umowie mamy do czynienia z utworem. Zgodnie z powszechnym poglądem prawników do używania programów komputerowych nie potrzebujemy praw autorskich, żadnych pozwoleń czy licencji. Aby w ogóle mówić o stosowaniu praw autorskich musimy rozważyć, czy w naszym przypadku występują 3 pola eksploatacji utworu: modyfikowanie, rozpowszechnianie oraz zwielokrotnianie. Otóż co do zasady odbiorcy nie mają nawet możliwości działania na dwóch pierwszych polach. Co do zwielokrotniania to opinie są podzielone, ponieważ nie ma zgodności co do tego, kto zwielokrotnia - odbiorca usługi czy dostawca. Właściwe wydaje się, że to dostawca jest decydentem w tej kwestii, sprawuje kontrolę i jest odpowiedzialny za zwielokrotnianie usług chmurowych jako utworu w rozumieniu prawa autorskiego. W związku z powyższym przyjmujemy, że w znacznej większości przypadków prawa autorskie nie będą miały zastosowania. Dla przezornych możemy zaproponować rozwiązanie z wykorzystaniem licencji, choć jest to formuła rzadko spotykana. Wówczas będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ponadto polskie prawo stworzyło instytucję legalnego użytkownika. Prawo autorskie dozwala legalnemu użytkownikowi bazy danych lub jej kopii na opracowanie oraz zwielokrotnienie bazy danych spełniającej cechy utworu, w wypadkach gdy jest to konieczne dla dostępu do zawartości i normlanego korzystania z niej.
2. Bezpieczeństwo – udostępniając dane do chmury, tracimy nad nimi pełnię kontroli, bowiem nie wiemy gdzie faktycznie one są przechowywane, a co dopiero czy są bezpieczne. Warto poświęcić środki na zbadanie warunków bezpieczeństwa u wybranego dostawcy m.in. podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa danym, wykorzystywane instrumenty czy jakie środki przeznacza na ten cel.
3. Odpowiedzialność usługodawcy – konieczne jest określenie warunków odpowiedzialności dostawcy chmury za wady, błędy, awarie oraz spowodowane szkody choćby miały nigdy nie nastąpić. Odpowiedzialność usługodawcy może być różna w poszczególnych sektorach
4. Rozliczenia – warunki dokonywania rozliczeń są jedną z podstawowych kwestii każdego kontraktu, poza zwykłymi kosztami należy zwrócić uwagę na tzw. ukryte opłaty.
5. Dane osobowe – miejsce przechowywania i przetwarzania danych, usuwanie danych, standardy wewnętrzne muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.
6. Wprowadzanie zmian – zmiany dotyczące korzystania z usług, odpowiedzialności, rozliczeń, procedur bezpieczeństwa. Z czasem użytkowania chmury mogą zmienić się potrzeby odbiorcy czy też przepisy prawa, dlatego ważne jest uzgodnienie kwestii procedury dokonywania zmian w umowie.
7. Zakończenie współpracy – warunki rozwiązania, odstąpienia, wypowiedzenia umowy. Kwestie te powinny być dokładnie uregulowane w umowie. Istotne jest także, aby wiedzieć czy dostawca po wyjściu z chmury dalej przechowywał nasze dane czy nie, czy możemy jest migrować, ile mamy czasu, czy wiąże się to z kosztami itd. W razie braku uregulowania tych kwestii zastosowanie będą miały przepisy prawa powszechnie obowiązującego. W takiej sytuacji tym bardziej ważne będzie, aby umowa regulowała kwestię, jakie prawo ma być stosowane.
Używanie chmur jest dziś bardzo powszechne i odgrywa dużą rolę w obrocie gospodarczym. Wzrost popularności tej usługi szybko uwidocznił liczne problemy jakie ona ze sobą niesie. Przede wszystkim jest to coś nowego, nie do końca poznanego, z powodu znikomego unormowania prawnego wciąż pojawiają się coraz to nowsze rozwiązania, podstawowym źródłem poznania umów chmurowych są kontrakty. To wszystko rodzi spore obszary ryzyka prawnego w kreowanych stosunkach. Tutaj klaruje się rola prawnika – jego priorytetowym celem jest oszacowanie ryzyka i zadbanie o korzystne warunki umowy chmurowej oraz uzgodnić dostosowanie poszczególnych procedur do wdrożenia chmury.
Chcesz być informowany o nowych artykułach? Zapisz się do newslettera.
