parallax background

Na ile możesz korzystać z Open Source, aby było to legalne?

O co chodzi z GDPR Compliance?
8 lutego 2021
Zakaz konkurencji w branży IT
12 marca 2021
 

Richard Stallman, który jako pierwszy stworzył licencję, która umożliwia kopiowanie dzieła bez ograniczeń, mamy Wolne Oprogramowanie, nazywane także Otwartym (ang. Free and Open Source Software). Mechanizm ten, który został nazwany Copyleft, jest to odwrócenie działania mechanizmu Copyright (w Polsce nazywa się to Prawo autorskie, co nie jest tak dwuznaczne jak w języku Angielskim). W zależności od licencji autor nadaje odpowiednie prawo dotyczące kopiowanie oraz modyfikowania kodu.

O pen Source, czyli “otwarte oprogramowanie” jest oprogramowaniem komputerowym. Tworzenie oprogramowania komputerowego w bardzo wielu systemach prawnych traktowane jest jako praca twórcza, a zatem oprogramowanie takie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego, a twórca jest autorem, któremu przysługują wyłączne prawa autorskie do niego. Dwie główne instytucje dysponowania prawami związanymi z utworem przez autora przewidziane przez prawo autorskie to przeniesienie praw autorskich oraz udzielenie licencji. Najbardziej powszechne stało się korzystanie z programów Open Source na podstawie licencji.

 
 
 
 

Open Source a Free Software

Warto jednak pamiętać, że open source i free software to nie to samo, a więc korzystanie z nich nie koniecznie będzie możliwe na takich samych zasadach. Oprogramowanie Open Source, czyli “otwarte oprogramowanie” stanowi część składową oprogramowania wolnego i otwartego (ang. Free/Libre Open Source Software), określanego skrótem FLOSS. To co łączy otwarte oprogramowanie i wolne oprogramowanie to udostępnienie licencjobiorcy kodu źródłowego. Jednak mogą się one różnić licencjami, a wówczas korzystanie z nich odbywać się będzie na innych zasadach, z uwzględnieniem założeń konkretnego typu licencji.

Licencja

Autorowi oprogramowania komputerowego przysługują wyłączne prawa autorskie i ma wpływ na to, czy inne osoby będą kopiować bądź modyfikować jego utwór. Jednak istotą otwartego oprogramowania jest to, aby inni go używali, rozpowszechniali i modyfikowali. W związku z tym niezbędne jest udzielenie przez autora licencji. Udzielenie licencji jest instytucją, która polega na umocowaniu kogoś do korzystania z cudzego dobra niematerialnego, a więc przykładowo do kopiowania czy modyfikowania utworu. W przypadku licencji open source licencjodawca (autor) umożliwia zatem licencjobiorcy używanie stworzonego kodu źródłowego w bardzo szerokim zakresie. Udostepnienie to może nastąpić w dowolnej formie, a więc zarówno poprzez stworzenie dostępu przez stronę internetową jak i przekazanie na materialnym nośniku. Licencje, choć różnią się od siebie nadawanymi uprawnieniami, są nieskomplikowane i coraz bardziej zunifikowane. Obecnie takich licencji jest kilkadziesiąt, a jako najpopularniejsze wskazuje się licencje MIT, Apache wersja 2 i GNU GPL.

Licencja GNU GPL

Licencja GNU General Public License, czyli powszechna licencja publiczna GNU, to bardzo popularna licencja, stworzona przez Richarda Stallmana. Jest to licencja FLOSS, czyli zarówno wolnego jak i otwartego oprogramowania. Uprawnia ona do nieograniczonego kopiowania oraz do swobodnej modyfikacji utworu z zastrzeżeniem, że każda kopia musi zawierać informację o autorze i licencji, a każda powstała w wyniku modyfikacji wersja musi mieć tę samą licencję oraz zapewniać dostęp do pierwotnej wersji.

Licencja MIT X11

Kolejną bardzo popularną licencją jest Licencja MIT (X11). Jest to jedna z najłatwiejszych i zarazem najbardziej liberalnych licencji typu open source. Uprawnia do nieograniczonego używania, kopiowania, modyfikowania, rozpowszechniania. Jedynym zastrzeżeniem jest, aby wszystkie wersje – oryginalna i nowe zmodyfikowane posiadały informacje o autorze oraz aby zachowywały warunki licencji. Wartym uwagi szczegółem jest to, że nie dostajemy od twórcy żadnej gwarancji co do używania oprogramowania jak np. Dotyczącej przydatności handlowej czy wad prawnych.

Biblioteki open source

Bardzo powszechne stało się korzystanie z tzw. Bibliotek open source. Przy ich użyciu można tworzyć swoje własne oprogramowanie. Osoby, które z nich korzystają, powinny pamiętać o umieszczeniu kilku ważnych informacji w umowie licencyjnej użytkownika końcowego. Należy określić wykorzystane oprogramowanie open source i typ jego licencji oraz warunki licencji, których przestrzegać będzie musiał licencjobiorca. Oczywiście konieczne będzie wskazanie adresu strony internetowej, na której określone są prawa autorskie twórcy i jest dostępna do pobrania kopia oprogramowania.

Podsumowując

Licencje typu open source są do siebie bardzo podobne ze względu na cel tworzenia otwartych oprogramowań. Większość z nich zapewnia swobodną redystrybucję programu i jego zmodyfikowanych wersji oraz że kod źródłowy będzie dołączony. Wspólne dla wielu licencji open source jest również to, że są one technicznie neutralne, nie ograniczają innych oprogramowań oraz gwarantują brak dyskryminacji.

 
 

Jeśli potrzebujesz pomocy w pracy zdalnej. Zapraszamy do kontaktu


Napisz do nas
Klaudia Nowak
Klaudia Nowak
Studentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, interesuje się prawem kontraktów oraz prawem zobowiązań, prywatnie entuzjastka długich górskich wędrówek i jogi.